در یکی از روستاهای دورافتادهی ایران، پدری روایت میکند که دخترش هنگام تشنج، با «خر» به شهر برده شد تا شاید بتواند درمانی بیابد. جملهای که در نگاه اول، تلخ و عجیب است، اما در واقع تصویری عریان از بیعدالتی ساختاری و محرومیت مزمن در مناطق محروم ایران را آشکار میکند.
مقدمه
روستاهایی چون کلاته تیمور در نزدیکی کاشمر، هنوز از ابتداییترین حقوق انسانی یعنی دسترسی به جاده، آب، برق، گاز و خدمات درمانی محروماند. این وضعیت، فراتر از فقر اقتصادی، نشانهای از نقض حقوق بنیادین شهروندان است
در دهههای اخیر، دولتها در قوانین و برنامههای توسعه، همواره ازعدالت اجتماعی و توسعهی متوازن سخن گفتهاند، اما واقعیت میدانی خلاف این ادعا را نشان میدهد.
وقتی کودکی در سرمای زمستان یا در مسیر خاکی جان خود را از دست میدهد، یا زنی باردار به دلیل نبود پزشک در روستا دچار خطر میشود، باید پرسید:
آیا این مردم در چارچوب قانون اساسی، فراموششدگان ایران نیستند؟
---
بررسی از منظر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
طبق اصول متعدد قانون اساسی، دولت موظف به تأمین نیازهای اساسی و کرامت انسانی همهی شهروندان است:
اصل 3: دولت را موظف میکند همه امکانات خود را برای رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه به کار گیرد.
اصل 29: برخورداری از تأمین اجتماعی، بهداشت و درمان، حقی همگانی است و دولت مکلف است از محل درآمدهای عمومی یا مشارکت مردم، آن را تأمین کند.
اصل 43: اقتصاد باید به گونهای تنظیم شود که نیازهای اساسی از جمله مسکن، خوراک، پوشاک، بهداشت و درمان برای همه فراهم گردد.
اصل 48: در بهرهبرداری از منابع طبیعی و توزیع امکانات کشور، تبعیضی میان استانها و مناطق مختلف نباید وجود داشته باشد.
با وجود این اصول روشن، واقعیت زندگی در مناطق دورافتاده، نشان میدهد که این حقوق بهطور ساختاری و سیستماتیک نقض شدهاند. نبود جاده، نبود آب آشامیدنی سالم، و فقدان خدمات درمانی، مصادیقی از نقض صریح قانون اساسی است.
---
بررسی نقض حقوق بشر بر اساس اسناد بینالمللی:
ایران عضو چندین معاهدهی مهم بینالمللی در حوزهی حقوق بشر است، از جمله:
اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948)
میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (ICESCR)
مطابق این اسناد:
ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر تصریح میکند که هر فردی حق دارد از سطح زندگی مناسب برای سلامت و رفاه خود و خانوادهاش برخوردار باشد، شامل غذا، مسکن، مراقبتهای پزشکی و خدمات اجتماعی.
ماده 12 میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز حق برخورداری از بالاترین استاندارد ممکن سلامت جسمی و روانی را تضمین میکند.
وقتی کودکی در روستایی دورافتاده از نبود راه یا درمان میمیرد، این نه فقط یک تراژدی انسانی، بلکه نقض آشکار حقوق بشر است — نقض حقی که دولتها در برابر جامعهی جهانی تعهد دادهاند آن را پاس بدارند.
---
نتیجهگیری:
مردمی که «نه جاده دارند و نه آب»، در واقع از ابتداییترین حقوق انسانی خود محروماند. این محرومیت، نه ناشی از کمبود منابع، بلکه نتیجهی بیعدالتی در توزیع امکانات و ضعف نظارت بر اجرای قانون است.
درد این مردم، درد ماست؛ زیرا قانون، وجدان و انسانیت، همگی حکم میکنند که هیچ انسانی در سرزمین خود، نباید برای بقا، چنین رنجی بکشد.
کانون حمایت از حقوق بشر در ایران
#دردهای_وطنی
#ایران_سرزمین_همه_ماست
#روستاهای_فراموش_شده
#حق_زندگی
#ایران_برای_همه
