بر اساس گزارشهای منتشرشده از منابع حقوق بشری، نیروهای با لباسشخصی و مأموران نیروی انتظامی در تهران از ورود گروهی از دراویش طریقت نعمتاللهی گنابادی به حسینیه امیرسیلمانی برای اقامه مراسم مذهبی در ماه رمضان جلوگیری کردند.
در این حادثه، نیروهای لباس شخصی با دراویش حاضر در محل درگیر شده و اقدام به ضربوشتم آنان کردند، در حالی که نیروهای انتظامی نیز مانع ورود دراویش به حسینیه شدند.
این رویداد یادآور برخوردهای مشابه با پیروان طریقت گنابادی در سالهای گذشته است؛ برخوردهایی که در مواردی به بازداشتهای گسترده، زخمیشدن افراد و تخریب اماکن مذهبی آنان منجر شده است.
---
⚖️ بخش اول: جایگاه آزادی مذهب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
مطابق با اصل ۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
> «تفتیش عقاید ممنوع است و هیچکس را نمیتوان به صرف داشتن عقیدهای مورد تعرض و مؤاخذه قرار داد.»
و همچنین طبق اصل ۲۰ قانون اساسی:
> «همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.»
بر این اساس، شهروندان ایرانی — از جمله پیروان طریقتهای عرفانی مانند دراویش گنابادی — از حق عبادت، تجمع مذهبی و انجام مناسک دینی خود برخوردارند، مادامی که به نظم عمومی و موازین قانونی کشور احترام بگذارند.
ممانعت از ورود افراد به محل عبادت یا برخورد خشونتآمیز با آنان، در صورت نبود حکم قضایی، نقض مستقیم این اصول قانونی است.
---
🌍 بخش دوم: تعهدات بینالمللی ایران در زمینه آزادی دین و عقیده
ایران عضو میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (ICCPR) است.
طبق ماده ۱۸ این میثاق:
> «هر کس حق آزادی اندیشه، وجدان و مذهب دارد. این حق شامل آزادی داشتن یا پذیرفتن مذهبی به انتخاب خود و آزادی ابراز دین یا عقیده، بهطور فردی یا جمعی، در اماکن عمومی یا خصوصی است.»
همچنین کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد در تفسیر رسمی خود از این ماده تصریح کرده است که دولتها موظفاند از همه افراد — صرفنظر از مذهب یا طریقت دینی آنان — در برابر تبعیض و آزار محافظت کنند.
برخورد فیزیکی با پیروان یک آیین یا جلوگیری از حضور آنان در محل عبادت، نقض صریح ماده ۱۸ میثاق و مصداق نقض آزادی مذهب محسوب میشود.
---
🕊️ بخش سوم: ابعاد انسانی و اجتماعی ماجرا
طریقت گنابادی، یکی از قدیمیترین و گستردهترین سلسلههای عرفانی در ایران است. پیروان آن، که خود را مسلمان و شیعه دوازدهامامی میدانند، سالهاست خواستار بهرسمیتشناختن حق تجمع و عبادت جمعی خود هستند.
در سالهای اخیر، گزارشهای متعددی از برخوردهای امنیتی، بازداشتهای گسترده و محرومیتهای شغلی علیه اعضای این طریقت منتشر شده است.
ادامه چنین برخوردهایی میتواند به افزایش شکاف اجتماعی، بیاعتمادی به نهادهای حکومتی و محدود شدن فضا برای گفتوگو و همزیستی دینی بینجامد.
---
🧾 نتیجهگیری
اقدام نیروهای امنیتی و انتظامی در ممانعت از ورود دراویش گنابادی به حسینیه و برخورد فیزیکی با آنان، با اصول بنیادین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تعهدات حقوق بشری بینالمللی مغایرت دارد.
حاکمیت قانون، احترام به کرامت انسانی و تضمین آزادی عقیده، از پایههای ثبات اجتماعی و مشروعیت سیاسی هر نظامی است.
در شرایطی که ایران با بحرانهای اجتماعی و اقتصادی متعددی روبهروست، مدارا با اقلیتهای مذهبی و عقیدتی میتواند نشانهای از بلوغ سیاسی و پایبندی واقعی به اصول اسلامی و انسانی باشد.
---
قانون اساسی :
اصل ۲۲-رعایت حقوق ذاتی و شهروندی (امنیت زندگی)
اصل۲۶-حق ازادی عقیده
اصل۳۴-رعایت حقوق انسانی توسط قانون
اعلامیه جهانی حقوق بشر :
ماده۸-رعایت حقوق انسانی توسط قانون
ماده۱۸-حق ازادی عقیده
ماده۲۲- حق امنیت اجتماعی فرهنگی مالی
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
@baschariyat
# مهسا_امینی
# vvmiran
# دراویش_گنابادی
#حسینیه_امیرسیلمانی
تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۴۰۴ / ۶ اکتبر ۲۰۲۵
