دردِ خاموش زنان؛ نادیدهانگاری کرامت انسانی در دوران قاعدگی در محیطهای کاری ایران
در سکوت روزمرهٔ محیطهای کاری ایران، زنان بسیاری با رنجی پنهان اما واقعی دستوپنجه نرم میکنند؛ رنجی که نه از کار، بلکه از بیتوجهی به واقعیت زیستی و انسانی آنان سرچشمه میگیرد. دوران قاعدگی، که بخشی طبیعی از چرخهٔ زندگی زنان است، در بسیاری از محیطهای کاری به موضوعی شرمآور، نادیده و حتی ممنوع برای بیان تبدیل شده است. در حالی که قانون باید حافظ سلامت و کرامت زنان باشد، سکوت نهادهای مسئول و نبود حمایتهای ساختاری، به شکلی آشکار نقض حقوق بشر و تبعیض جنسیتی محسوب میشود.
ادامه مطلب...
کار، جنسیت و نابرابری پنهان
زنان شاغل در ایران نهتنها با فشار کاری، بلکه با فشار فرهنگی و جسمی مضاعف مواجهاند. در بسیاری از ادارهها و کارخانهها، هیچ سازوکاری برای مرخصی دورهای، امکانات بهداشتی مناسب یا حمایت روانی در دوران پریود وجود ندارد. این کمبودها، نهتنها بهرهوری را کاهش میدهد، بلکه سلامت جسمی و روانی زنان را به خطر میاندازد. پشت چهرههای خستهٔ کارگران زن، واقعیتی تلخ از درد جسمی و بیاعتنایی نهادی پنهان شده است.
نقض قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی ایران در اصل ۲۱ دولت را موظف میداند تا «حقوق زن را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین کند» و در اصل ۴۳ بر «تأمین نیازهای اساسی انسان و ایجاد شرایط و امکانات کار برای همه در جهت رسیدن به زندگی شایسته» تأکید دارد. با این حال، فقدان حمایت قانونی از زنان در دوران قاعدگی، بیتوجهی به سلامت آنان و نبود امکانات حداقلی در محیط کار، نشان میدهد که این اصول نه در عمل، بلکه تنها در متن قانون زندهاند. وقتی بدن زن به حاشیه رانده میشود، قانون نیز از عدالت تهی میگردد.
نقض اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان
بر اساس ماده ۲۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر، «هر فردی حق دارد در شرایط منصفانه و رضایتبخش به کار اشتغال ورزد» و ماده ۲۵ بر حق برخورداری از سلامت و رفاه تأکید دارد. همچنین، در کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان (CEDAW) آمده است که کشورها موظفاند شرایط کار را به گونهای تنظیم کنند که با ویژگیهای جسمی و زیستی زنان سازگار باشد. عدم وجود مرخصی قاعدگی، نداشتن امکانات بهداشتی مناسب و فشار کاری بدون لحاظ شرایط فیزیولوژیک زنان، مصداق صریح نقض این مواد است.
پریود، تابو یا حق انسانی؟
فرهنگ سکوت پیرامون قاعدگی، زنان را به پنهانکاری و تحمل بیصدا وامیدارد. بسیاری از آنان از ترس تمسخر یا از دستدادن شغل، حتی از بیان نیازهای طبیعی خود خودداری میکنند. این وضعیت نهتنها تبعیض جنسیتی را بازتولید میکند، بلکه کرامت انسانی را در سطحی بنیادین زیر سؤال میبرد. قاعدگی باید از تابو به «حق» تبدیل شود؛ حقی برای استراحت، مراقبت و احترام به بدن زن.
ضرورت اصلاح قانون و تغییر فرهنگ کار
ایجاد مرخصی دورهای برای زنان، فراهمکردن امکانات بهداشتی در محیطهای کاری، آموزش مدیران درباره نیازهای فیزیولوژیک زنان و اصلاح فرهنگ سازمانی، گامهایی ضروری برای تحقق عدالت جنسیتی است. جامعهای که از بدن زن شرم دارد، هنوز از انسانیت فاصله دارد. زنان شاغل، بخشی از نیروی حیاتی جامعهاند و سلامت و کرامت آنان، معیار واقعی پیشرفت هر نظام اجتماعی است.
#مهساامینی, #vvmiran, @baschariyat, #MahsaAmini, #حقوق_زنان, #برابری_جنسیتی, #پریود, #زنان_در_کار, #حقوق_بشر, #عدالت_اجتماعی
