پلمب ۱۵ کافیشاپ در شهر قدس؛ محدودیت اجتماعی یا نقض حقوق بشر؟
چند روز پیش، فرمانده انتظامی شهر قدس از پلمب ۱۵ کافیشاپ و قهوهخانه در این شهر خبر داد. به گفتهی او، این اقدام در راستای «ارتقاء امنیت اجتماعی» و به دلیل آنچه «اقدامات هنجارشکنانه» نامیده شده، انجام گرفته است.
در جریان این طرح، از ۳۸ واحد صنفی بازدید و ۱۵ واحد به دلیل نداشتن مجوز یا رفتارهای بهاصطلاح هنجارشکن پلمب شدند.
اما این خبر، صرفنظر از جزئیات صنفی یا اداری، پرسشهای جدیتری دربارهی حقوق شهروندان و آزادیهای اجتماعی در ایران ایجاد میکند.
از نگاه حقوق بشر چه میگذرد؟
اقدام به پلمب گستردهی اماکن بدون توضیح دقیق دربارهی دلایل قانونی و بدون ارائهی فرصت دفاع برای صاحبان آنها، از منظر حقوق بشر جای بحث دارد. در ادامه به چند نکتهی کلیدی اشاره میکنیم:
آزادی شغل و کسبوکار
مطابق اصل ۲۸ قانون اساسی و ماده ۲۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر، هر فرد حق دارد شغلی را آزادانه انتخاب و از طریق آن امرار معاش کند. اگر این پلمبها بدون حکم قضایی یا روند قانونی شفاف انجام شده باشند، میتوان آن را محدودکردن خودسرانهی این حق دانست.
ابهام در واژهی <هنجارشکنی>
اصطلاحاتی مثل «هنجارشکنی» یا «اقدامات مغایر با شئونات» تعریف قانونی روشنی ندارند و همین ابهام، زمینهساز برخوردهای سلیقهای میشود. در نظامهای حقوقی شفاف، هیچکس نباید بدون تعریف دقیق جرم مورد مجازات یا محرومیت قرار گیرد.
حق دادرسی عادلانه و اصل برائت
در خبر رسمی، اشارهای به طیشدن روند قضایی یا حضور صاحبان واحدها در فرآیند تصمیمگیری نشده است. بر اساس اصول حقوق بشر، هر فرد باید فرصت دفاع از خود را پیش از هرگونه مجازات یا تعطیلی محل کارش داشته باشد.
آزادی فرهنگی و اجتماعی
کافیشاپها فقط محل نوشیدن قهوه نیستند؛ آنها بخشی از زیست فرهنگی و اجتماعی جوانان بهشمار میآیند. محدودکردن چنین فضاهایی، در عمل میتواند آزادی فرهنگی و حق گردهمآیی آزادانه را کاهش دهد.
سخن آخر
در حالی که حفظ نظم عمومی وظیفهی نیروهای انتظامی است، اجرای آن باید در چارچوب قانون، شفاف و با رعایت حقوق بنیادین شهروندان انجام شود. برخوردهای سلیقهای، نه تنها به اعتماد عمومی آسیب میزند، بلکه میتواند مصداق نقض حقوق بشر باشد — حقی که همهی انسانها، صرفنظر از شغل یا سبک زندگیشان، از آن برخوردارند.
قانون اساسی :
اصل ۲۲-رعایت حقوق ذاتی و شهروندی (امنیت زندگی)
اصل ۲۵- حفظ حریم خصوصی و منع تجسس در احوال شخصی
اصل۲۸-حق امنیت کار
اصل۳۴-رعایت حقوق انسانی توسط قانون
اعلامیه جهانی حقوق بشر:
ماده۸-رعایت حقوق انسانی توسط قانون
ماده ۱۲ – حق حریم خصوصی
ماده۲۲-حق امنیت اجتماعی فرهنگی مالی
ماده۲۳-حق امنیت کار
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
#مهسا_امینی
#vvmiran
@baschariyat
#MahsaAmini
#آزادی_شغلی
#آزادی_اجتماعی
#پلمب_کافی_شاپ
