نان و کرامت انسان؛ فریاد نانوایان ایلام در برابر بیعدالتی
تجمع نانوایان ایلام در نخستین روز آبان، نه یک اعتراض صنفی ساده، بلکه نمادی از فروپاشی عدالت اجتماعی در ایران است. کسانی که نان را برای دیگران میپزند، امروز خود گرسنهٔ عدالتاند. در خیابانهای ایلام، فریاد کارگرانی طنینانداز شد که از نبود نیروی کار، دستمزد پایین و حذف یارانه نان سخن گفتند؛ فریادی که از رنج ساختاری و نقض آشکار حقوق بنیادین انسان خبر میدهد.
بررسی بر پایه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی ایران در اصول متعددی از حقوق کار و زندگی شرافتمندانه سخن گفته است. اصل ۲۸ تأکید میکند که «هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی نیست، انتخاب نماید» و دولت موظف است «وسایل اشتغال به کار و شرایط مساوی را برای همه فراهم کند». همچنین اصل ۴۳ بر «تأمین نیازهای اساسی، از جمله خوراک، پوشاک، مسکن، بهداشت و آموزش» تأکید دارد.
اما تجمع نانوایان ایلام گواهی است بر بیاعتنایی حکومت به همین اصول. کاهش دستمزد، حذف یارانهها و نبود همسانسازی با سایر استانها، نقض مستقیم این اصول است. وقتی دولت از تأمین حداقل معیشت کارگران ناتوان میماند، مفهوم عدالت در قانون تنها واژهای توخالی میشود.
نقض حقوق بشر بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر
ماده ۲۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر بهصراحت میگوید: «هر کس حق دارد به کار اشتغال ورزد، شغلی آزادانه انتخاب کند و در مقابل، از شرایط منصفانه و رضایتبخش کار و حمایت در برابر بیکاری برخوردار باشد.» همچنین ماده ۲۵ تأکید میکند که «هر فردی حق دارد از سطح زندگی مناسب برای سلامتی و رفاه خود و خانوادهاش برخوردار باشد، از جمله خوراک، پوشاک، مسکن و خدمات اجتماعی ضروری.»
نانوایان ایلام در شرایطی قرار دارند که این حقوق جهانی بهکلی نادیده گرفته شده است. کار طاقتفرسا، درآمد اندک و نبود حمایت اجتماعی، مصداق آشکار نقض این مواد از اعلامیه جهانی حقوق بشر است. وقتی کارگر نان را میپزد اما خود در گرسنگی زندگی میکند، عدالت انسانی به طنزی تلخ بدل میشود.
فقر، کار و فرسایش کرامت انسانی
نانوایان، ستونهای خاموش جامعهاند؛ کسانی که روز و شب برای بقا تلاش میکنند. اما حذف حمایتهای اقتصادی، فشار تورم و نابرابری میان استانها، آنها را در مسیر فروپاشی معیشتی قرار داده است. فقر نهتنها شکم را خالی میکند، بلکه کرامت انسانی را نیز میبلعد. این وضعیت نشاندهنده شکاف عمیق میان مفاهیم نوشتهشده در قانون و واقعیت زیسته مردم است.
جمعبندی و مسئولیت اجتماعی
تجمع نانوایان ایلام بار دیگر یادآور میشود که حقوق کار و معیشت در ایران به بحرانی ملی تبدیل شده است. نقض اصول قانون اساسی، بیتوجهی به استانداردهای بینالمللی و نادیدهگرفتن عدالت اجتماعی، جامعه را در مسیر فرسایش اخلاقی و انسانی قرار داده است. تا زمانی که «حق کار» به معنای واقعی اجرا نشود، «حق زندگی شرافتمندانه» نیز در سایه خواهد ماند.
#مهساامینی, #vvmiran, @baschariyat, #MahsaAmini
