کارگران بیصدا؛ روایت رنج و نقض حقوق بنیادین در ایران
کارگران ایران سالهاست در سایهی فقر، قراردادهای موقت و بیثباتی شغلی زندگی میکنند. در حالی که طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حق کار، دستمزد عادلانه و امنیت شغلی از اصول بنیادین است، واقعیت میدانی چیز دیگری را نشان میدهد.
در ماههای اخیر، اعتصابهای کارگری در بخشهای نفت، پتروشیمی، فولاد و معادن با سرکوب امنیتی و بازداشت فعالان صنفی مواجه شده است. بسیاری از کارگران، تنها به جرم مطالبهی حقوق معوقه یا اعتراض به شرایط خطرناک کاری، بازداشت یا اخراج شدهاند. این وضعیت، بازتابی از بحران گستردهتر در ساختار اقتصادی و بیعدالتی اجتماعی در ایران است؛ جایی که کارگر نه صدایی دارد و نه پناهی.
تحلیل حقوقی
اصل ۲۸ قانون اساسی ایران تصریح میکند: «هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است انتخاب کند و دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه، برای همه امکان اشتغال به کار را فراهم سازد.» همچنین اصل ۲۹ دولت را موظف میکند که تأمین اجتماعی برای همگان تضمین کند. اما در واقعیت، نقض مکرر این اصول و فقدان نظارت قانونی، باعث شده میلیونها کارگر از حداقلهای معیشتی و امنیت شغلی محروم بمانند. بر اساس ماده ۲۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر، هر فردی حق دارد از شرایط عادلانه و رضایتبخش کار و حمایت در برابر بیکاری برخوردار شود. جمهوری اسلامی، بهعنوان عضو میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی و اجتماعی، موظف به رعایت این حقوق است؛ اما نقض سیستماتیک آنها، نقض تعهدات بینالمللی محسوب میشود.
تحلیل فلسفی و اخلاقی
کار، تجلی کرامت انسان است. وقتی نظام اقتصادی انسان را صرفاً به «نیروی کار» تقلیل میدهد و ارزش وجودی او را نادیده میگیرد، نه فقط عدالت اقتصادی، بلکه عدالت انسانی از میان میرود. کارگران ایران، حامل ارزشِ شرافتِ انسانیاند؛ کسانی که با دستهای پینهبستهشان چرخ جامعه را میچرخانند، اما خود از عدالت بینصیباند. بیتوجهی به وضعیت کارگران، نشانهی انحطاط اخلاقی ساختار قدرت است، نه ضعف اقتصادی.
مسئولیت اجتماعی و انسانی
جامعهی مدنی و وجدان جمعی باید در کنار کارگران بایستد. دفاع از حقوق کارگران، دفاع از پایههای انسانی عدالت است. هیچ جامعهای تا زمانی که کارگرش در فقر و بیحقوقی بهسر میبرد، نمیتواند آزاد و آباد باشد. پایداری و مقاومت کارگران در ایران، در برابر بیعدالتی، یادآور این حقیقت است که «کار»، فقط معاش نیست؛ بیانیهایست برای کرامت انسان.
#کارگران_ایران #حقوق_بشر #vvmiran #زنان_ایران #مهساامینی #MahsaAmini @baschariyat #کانون_دفاع_از_حقوق_بشر
