نقض حقوق بشر در ایران: وقتی قانون اساسی ناکارآمد میشود
اخبار اخیر نشان میدهد که دهها فعال مدنی، دانشجو و خبرنگار در ایران بازداشت شدهاند. این بازداشتها در حالی رخ میدهند که قانون اساسی ایران به صراحت آزادی بیان، تجمع مسالمتآمیز و حق دسترسی به وکیل را تضمین میکند، اما در عمل این حقوق پایمال میشوند. ([hra-news.org](https://www.hra-news.org))
اصل ۲۷ قانون اساسی ایران بیان میکند: «تشکیل اجتماعات و راهپیماییها، بدون حمل سلاح، با رعایت قوانین مربوط آزاد است.» همچنین اصل ۳۵ به حق آزادی بیان و اصل ۳۶ به حق دسترسی به وکیل اشاره دارد. با این حال، بازداشت فعالان به دلیل فعالیت مسالمتآمیز و سانسور رسانهها نشان میدهد که این اصول، در عمل کارکردی ندارد.
تحلیل حقوقی
این نقضها نه تنها مغایر قانون اساسی داخلی است، بلکه با **اعلامیه جهانی حقوق بشر** و **میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی** نیز تضاد دارد. ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر میگوید: «هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد.» و ماده ۲۶ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی نیز حق برابری و امنیت شخصی را تضمین میکند. بازداشتهای خودسرانه، ممنوعیت تجمع مسالمتآمیز و فشار بر رسانهها، نقض آشکار این تعهدات است.
تحلیل فلسفی و اجتماعی
وقتی شهروندان حق ندارند بدون ترس از بازداشت، عقاید خود را بیان کنند، کل ساختار اجتماعی آسیب میبیند. سکوت و ترس باعث میشود که خودسانسوری جای آزادی بیان را بگیرد و جامعه در چرخهای از انفعال و سرکوب گرفتار شود. نقض حقوق بشر، نه تنها به فرد، بلکه به کل جامعه صدمه میزند.
مسئولیت جمعی
جامعه مدنی، نهادهای حقوق بشری، رسانهها و شهروندان همگی مسئولند که با اطلاعرسانی، مستندسازی و حمایت از آزادیهای فردی، فشار را کاهش دهند و آگاهی عمومی را افزایش دهند. تنها با پایبندی به اصول قانون اساسی و استانداردهای بینالمللی، امکان بازگرداندن حقوق شهروندان فراهم میشود.
#حقوق_بشر #ایران #vvmiran #زنان_ایران #مهساامینی #MahsaAmini @baschariyat #کانون_دفاع_از_حقوق_بشر
