کمبود تختهای روانپزشکی کودک و نوجوان در ایران؛ نگاه حقوق بشری
کمبود مراکز و تختهای روانپزشکی برای کودکان و نوجوانان در ایران، بحران جدی سلامت روان است که پیامدهای انسانی و اجتماعی گستردهای دارد. از منظر فعالان حقوق بشر، این بحران نه تنها یک مشکل پزشکی، بلکه نقض آشکار حقوق اساسی کودکان و نوجوانان است. محرومیت از دسترسی به درمان مناسب، تهدید مستقیم کرامت انسانی و حقوق شهروندی محسوب میشود.
۱. پیامدهای انسانی و اجتماعی
کمبود تختهای روانپزشکی کودک و نوجوان باعث تاخیر در درمان، وخامت شرایط بیماران و فشار شدید روانی بر خانوادهها میشود. نوجوانان و کودکان مبتلا به مشکلات روانی، در معرض خطر افسردگی، اضطراب، اختلالات رفتاری و مشکلات تحصیلی قرار دارند. فعالان حقوق بشر معتقدند این وضعیت نوعی «بیتوجهی سیستماتیک به نسل آینده» و تخطی از حقوق انسانی آنهاست.
۲. حقوق کودک و مسئولیت دولت
اصل ۲۱ و ۲۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد که دولت موظف به تأمین سلامت و بهداشت کودکان است. همچنین، ایران به کنوانسیون حقوق کودک متعهد است که صراحتاً بر حق کودکان برای دسترسی به مراقبتهای روانی و جسمی تأکید دارد. فعالان حقوق بشر هشدار میدهند که کمبود تختها و محدودیت دسترسی، نقض آشکار این تعهدات داخلی و بینالمللی است.
۳. نقد از منظر حقوق بشری
فعالان حقوق بشر بر این باورند که دولت با عدم سرمایهگذاری کافی در حوزه سلامت روان، موجب نابرابری اجتماعی شده و بار روانی سنگین را بر خانوادهها تحمیل میکند. این بحران، به ویژه در مناطق محروم، نمایانگر تبعیض سیستماتیک در دسترسی به خدمات حیاتی است. سازمانهای بینالمللی حقوق بشر نیز بارها نسبت به وضعیت سلامت روان کودکان و نوجوانان در ایران هشدار دادهاند.
۴. نگاه فلسفی و اخلاقی
کودکان سرمایهٔ آینده هر جامعه هستند و سلامت روانی آنها، پایهٔ عدالت و توسعه اجتماعی است. محرومیت از دسترسی به درمان، فراتر از یک مسئله پزشکی، نشانهای از شکست جامعه در تحقق کرامت انسانی است. از منظر فلسفهٔ اخلاق، جامعهای که نسل جوان خود را به حال خود رها میکند، سرمایه انسانی و اخلاقی خود را از دست میدهد.
۵. راهکارها و ضرورت اقدام فوری
- افزایش ظرفیت مراکز روانپزشکی و تختها - آموزش و تربیت روانشناسان و روانپزشکان متخصص کودکان - حمایت مالی و اجتماعی از خانوادهها - آگاهیرسانی عمومی درباره اهمیت سلامت روان فعالان حقوق بشر تأکید دارند که بدون اقدام فوری، نسل آینده با تبعات جدی روانی و اجتماعی مواجه خواهد شد.
#کمبود_تخت_روانپزشکی #روان_کودک #روان_نوجوان #حقوق_بشر #ایران #سلامت_روان #نسل_آینده #عدالت_اجتماعی #vvmiran @baschariyat #MahsaAmini
