ویژهنامه: حقوق زنان در ایران؛ موانع، مقاومت و آینده
زنان در ایران با چالشهای متعددی روبرو هستند: از تبعیض رسمی در قانون تا موانع اقتصادی و فرهنگی در زندگی روزمره. در این ویژهنامه به پنج خبر قابل توجه درباره وضعیت حقوق زنان میپردازیم، همراه با تحلیل حقوق بشری و فلسفی درباره معنای آزادی، عدالت و کرامت در زندگی زنان ایران.
خبر ۱: مشارکت اقتصادی زنان به پایینترین سطح سه سال اخیر رسید
بر اساس گزارشها، نرخ مشارکت اقتصادی زنان در ایران به حدود **۱۳٪** کاهش یافته که پایینترین سطح در سه سال اخیر است. 0 در حالی که زنان تحصیلات عالی دارند، اما دسترسی به بازار کار برای آنان شدیداً محدود شده است — این یک نشانهٔ آشکار از تبعیض ساختاری اقتصادی است.
خبر ۲: نظام حقوقی و فرهنگی تبعیضآمیز علیه زنان
تحقیقاتی نشان دادهاند که زنان در ایران در بسیاری از حوزهها — شامل ازدواج، ارث، حضانت، کار و سیاست — حقوق برابر با مردان ندارند. 1 این وضعیت نهفقط نتیجهٔ زنجیرهای از قوانین، بلکه محصول فرهنگی و ساختاری است که زنان را در موقعیت تابعیت از قدرت قرار داده است.
خبر ۳: گفتمان اعتراضی زنان؛ از خیابان تا شبکههای اجتماعی
در قالب جنبش Women, Life, Freedom، زنان ایران با اقداماتی نمادین مانند رقص روسری، حذف حجاب اجباری و اعتراض خیابانی، به صحنهٔ عمومی بازگشتهاند. 3 این اقدامات، فراتر از نماد هستند؛ آنها جدال برای حق مالکیت بر بدن، حق انتخاب و حق آزادی را بازنمایی میکنند.
خبر ۴: قانون «ارسال پیامدهای ازدواج زودهنگام و باروری» و فشار بر زنان
مجموعهای از قوانین و سیاستهای اخیر، محدودیتهایی بر روی سلامت، باروری، آموزش و اشتغال زنان ایجاد کردهاند — از جمله ممنوعیتهای دسترسی به ابزارهای کنترل باروری و تشویق به ازدواج زودهنگام. 4 این سیاستها نشان میدهند که بدن زن در میدان سیاست و کنترل اجتماعی قرار گرفته است؛ نه عرصهٔ انتخاب آزاد.
خبر ۵: محدودیتهای آزادی حرکت و انتخاب برای زنان
اخیراً بحثی بهوجود آمده مبنی بر اینکه زنان ممکن است اجازهٔ قانونی برای موتورسواری یا رانندگی تحت شرایط خاص داشته باشند؛ اما این بحث در حالی مطرح شده که ساختارهای قانونی، فرهنگی و امنیتی هنوز موانع بزرگی بر سر راه زنان ایجاد کردهاند. 5 بهعبارت دیگر، حتی در آزادیهای ظاهری نیز محدودیتها و ابهامات ساختاری وجود دارد.
تحلیل کلی: چرا حقوق زنان همچنان معطل اجراست؟
حقوق زنان در ایران با سه مانع عمده روبرو است:
- تبعیض ساختاری: قوانین و مقرراتی که زنان را از حقوق برابر با مردان محروم کردهاند.
- اقتصاد وابسته و نابرابر: نرخ پایین مشارکت اقتصادی زنان و محدودیتهای شغلی باعث میشود آزادی اقتصادی زنان نیز نادیده گرفته شود.
- کنترل بر بدن و حریم شخصی: تلاش برای تحکیم کنترل بر پوشش، حرکت، سلامت و انتخاب زنان نشاندهندهٔ ساختاری است که زن را ابژهٔ سیاست میکند نه شریک.
پیام به مخاطب
هر زنی که حرف میزند، هر دختر که اعتراض میکند، هر مردی که این تبعیض را نمیپذیرد، بخشی از مقاومت برای عدالت است. بر اشتراک گذاشتنِ این اخبار، بر گفتوگو دربارهٔ حقوق زنان، بر حمایت از اجرای واقعی قانون — همهٔ اینها قدمهایی هستند برای بازگرداندن کرامت به زن ایرانی.
#مهساامینی #MahsaAmini #vvmiran @baschariyat #حقوق_زنان #ازدواج_آگاهانه #زنان_ایران